Een blog van Joyce Cordus
Mindfulness is in Nederland vooral bekend als een krachtige methode voor stressreductie en persoonlijke ontwikkeling. Thema’s zoals bewustzijn, zelfcompassie en het omgaan met emoties staan hierbij centraal. Maar hoe zit het met vergevingsgezindheid? Hoewel dit onderwerp, mijns inziens, nauw verbonden is met mindfulness en diepgaande heling kan bevorderen, krijgt het nog weinig aandacht in veel mindfulnesstrainingen. In dit blog verken ik waarom vergevingsgezindheid, in mijn ogen, een waardevol thema is en waarom mindfulnesstrainers zouden moeten overwegen het op te nemen in hun programma’s.
Vergevingsgezindheid speelt een cruciale rol in het loslaten van negatieve emoties zoals wrok en boosheid. Het kan daarmee bijdragen aan innerlijke rust en balans – dezelfde doelen die mindfulness nastreeft. Het kan ook een krachtige manier zijn om verantwoordelijkheid te nemen en ruimte te creëren voor heling.
Net zoals mindfulness ons leert om aanwezig te zijn met onze gedachten en gevoelens zonder oordeel, kan vergeving ons helpen om wrok en pijn los te laten. Dit is echter niet eenvoudig. Vergeving is vaak een langdurig proces dat diepe emotionele lagen raakt, zoals pijn en trauma, en vereist moed en reflectie. Toch biedt het, net als mindfulness, de mogelijkheid om innerlijke vrede te bereiken. Er zijn, denk ik, verschillende redenen waarom vergevingsgezindheid (nog) niet de aandacht krijgt die het verdient in mindfulnessprogramma’s. Veel trainingen richten zich vooral op individuele ervaring en stressreductie, wat betekent dat relationele thema’s zoals vergeving minder snel aan bod komen. Vergeving vraagt om het loslaten van wrok tegenover anderen. Dat is een complex en soms confronterend proces.
Daarnaast heeft de pragmatische benadering van mindfulness in Nederland invloed. Mindfulnesstrainingen zijn hier vaak praktisch van aard en gericht op directe voordelen zoals stressreductie en/of concentratieverbetering. Vergeving raakt meer emotionele en relationele processen aan. Mede daardoor is het vaak minder meetbaar en ervaren we het doorgaans als minder direct. In landen zoals de Verenigde Staten, waar mindfulness vaker gekoppeld wordt aan zelfontwikkeling en spirituele groei, is er meer ruimte voor prosociale thema’s zoals vergeving.
Hoewel vergevingsgezindheid momenteel dus meestal niet centraal staat, is er wél een groeiende aandacht voor compassie binnen mindfulness. Programma’s zoals Mindful Self-Compassion (MSC) of de training Mindfulness-Based Compassionate Living (MBCL) integreren vergeving explicieter in hun aanpak, omdat het helpt bij het ontwikkelen van innerlijke rust en harmonie in relaties. Voor mindfulnesstrainers biedt dit een kans om hun programma’s te verdiepen en deelnemers te begeleiden in een proces van vergeving en heling, niet alleen voor zichzelf, maar ook in hun relaties met anderen.
Kortom, vergevingsgezindheid sluit perfect aan bij de principes van mindfulness en kan bijdragen aan diepe innerlijke vrede. Het vraagt moed om het te integreren in bestaande programma’s, maar het biedt tegelijkertijd een kans voor trainers om deelnemers te helpen groeien op een dieper, emotioneel niveau.
Frits Koster en ik willen ons hier graag hard voor maken. In eerste instantie door middel van de Mindfulness-Based Training in Forgiveness (MBTF) die we nu al aanbieden. Daarnaast ontwikkelen we momenteel ook een train-de-trainersopleiding die we in 2025 willen gaan aanbieden. De opleiding is, onder meer, bedoeld om mindfulnesstrainers te faciliteren in het integreren van vergevingsgezindheid in bestaande mindfulness-based programma’s.
Joyce Cordus, 25 oktober 2024
Tekening: Willemien van Gurp – uit De vrouw en de raaf
