Een blog van Frits Koster

 ‘Afzondering wekt tot leven, isolement doodt.’
– Joseph Roux (1834-1905), priester, schrijver en dichter

Onlangs heb ik het indrukwekkende boek ‘De eenzame eeuw’ (Spectrum, 2020) van Noreena Hertz gelezen, nadat we een interview met haar hadden gezien bij ‘Wintergasten’.  In dit boek beschrijft deze Brits econoom, hoogleraar, activist en auteur het wereldwijde en ook wel zorgwekkend veel ervaren gevoel van eenzaamheid, dat door sociale media, Corona, de klimaatcrisis en de nare oorlogen alleen nog maar versterkt lijkt te worden.

Het thema raakte me extra omdat ik zelf als puber veel geworsteld heb met gevoelens van eenzaamheid en hier in eerste instantie niet op een gezonde manier mee om kon gaan. Maar ook omdat ik innerlijk direct een link legde met vergevingsproblematiek. Waarbij je mogelijk niet – als een ‘kip en het ei’ discussie – kunt zeggen dat eenzaamheid gevoelens van wrok en hardheid veroorzaakt of dat wrok gevoelens van eenzaamheid veroorzaakt. Maar wél dat er bij beide vormen van problematiek sprake is van innerlijke isolatie, naar onszelf en/of naar anderen toe. En dat er dus in ieder geval sprake lijkt te zijn van een samenhang en een elkaar versterkende werking, waarbij we steeds meer vast komen te zitten in een innerlijke gevangenis.

In de laatste hoofdstukken van haar boek spreekt de auteur over de ‘eenzaamheidseconomie’. Ze geeft daarbij suggesties hoe we uit de tang van problematische eenzaamheid zouden kunnen komen en menselijke verbinding kunnen herstellen in een wereld die uit elkaar valt.

In de Mindfulness-Based Training in Forgiveness (MBTF) leggen we het accent meer op innerlijke hardheid, die bij ons allemaal kan ontstaan – in relatie tot onszelf en/of in relatie tot anderen. Een van de ‘symptomen’ is het ons (onbewust) isoleren, vanuit gevoelens van schuld of schaamte. Bovendien blijkt er iets mee te spelen dat de Amerikaanse auteur en spreker Stephen Covey heel mooi verwoordde als: ‘We zien de wereld vaak niet zoals zij is, maar zoals wij zijn.’  Innerlijk gaan we ons als mens heel gemakkelijk vastklampen aan en geloven in overtuigingen als ‘Het was mijn schuld’, ‘Ik heb volledig gefaald’, ‘Ik kan het nooit meer goedmaken’, ‘Ik verdien het niet om te leven’, enzovoort. Dit brengt veel lijden met zich mee en daar wordt niemand gelukkiger van.

In alle religies en wijsheidtradities wordt de waarde van vergevingsgezindheid erkend. Bovendien bevestigt hedendaags wetenschappelijk onderzoek dat vergeving een gouden weg is naar gezondheid en welzijn. We zijn in die zin heel blij dat de MBTF ook wetenschappelijk gescreend wordt. Het proces van vergeven blijkt echter niet altijd gemakkelijk te zijn. Voor mij waren de beoefening van mildheid en mindfulness hierin het begin van een transformatie, omdat ik hiermee geleidelijk aan weer meer verbinding kon krijgen met wat ik op het moment als mens ervaar.

Als een extra ondersteuning hebben Joyce Cordus en ik de MBTF ontwikkeld. Je hoeft niet per se hele zware problematiek te ervaren om mee te doen. De cursus richt zich ook op het (anders leren) omgaan met de gewone lastigheden in een complexe wereld, die gemakkelijk leidt tot vervreemding en verharding. Zie de agenda op onze website voor verschillende mogelijkheden live of online kennis met de MBTF te maken, van harte welkom.

– Frits Koster,  februari 2024