Een blog van Joyce Cordus

Als ik dit blog schrijf, is het op één dag na twee weken geleden dat mijn achillespees afscheurde. Het gevolg daarvan is dat ik nu met mijn gegipste pootje omhoog lig tot eind oktober en, bij het lopen op één been, krukken moet gebruiken. Acht weken min of meer aan huis gekluisterd zijn en voor bijna alles afhankelijk zijn van andere mensen is, denk ik, voor de meeste mensen een ramp. Zo ook voor mij. Ik voelde me verslagen, boos en verdrietig. Toen ik, om mijzelf te troosten hierover postte op social media (want dan genereer ik aandacht voor mijn ‘zielige’ situatie), wenste collega Frits me een goed herstel maar ook: “moge je vergevingsgezindheid beoefenen naar je achillespees”. Ik glimlachte: mijn achillespees vergeven? En precies op dat moment herinnerde ik mij weer hoe ik mezelf toesprak toen het net was gebeurd en ik op de grond op hulp lag te wachten: “Hoezo heb ik plotseling een zwakke achillespees? Ik stond nog niet eens tien minuten op de tennisbaan!” Ik voelde boosheid en angst: “Waarom overkomt mij dit? Stel dat het niet meer geneest?” Ook ontkenning: “Nee, het kan mijn achillespees niet zijn want mij overkomt dat niet! Het is vast iets anders!” Maar ik voelde ook schuld: “Wat heb ik verkeerd gedaan dat mij dit overkomt?”

De vriendelijke wens van Frits deed me beseffen dat ik inderdaad meteen op de automatische piloot had gereageerd en bezig was met negatieve zelfpraat en met mijzelf schuld aanpraten: “Ik was niet goed voorbereid en/of heb signalen gemist, dus eigen schuld, dikke bult!” Puur negatieve en destructieve gedachten dus en ze maakten het er niet beter op. Ik voelde hoe deze cocktail van teleurstelling, boosheid, schuldgevoel en verdriet mij alleen maar somberder en verdrietiger maakten. Wat zou er gebeuren als ik mezelf liefdevoller toesprak, zoals ik ook zou doen naar een goede vriend of vriendin toe die hetzelfde was overkomen? Opnieuw moest ik glimlachen. Alleen al daaraan denken deed de boosheid, de angst en het verdriet verminderen en tenslotte verdwijnen.

Op dat moment wist ik dat het gelukt was om mijn achillespees én mijzelf te vergeven en me over te geven aan de situatie, hoe beroerd ook, en er ontstond ruimte voor dankbaarheid. Dankbaarheid voor het feit dat er lieve mensen om mij heen zijn die met veel liefde voor me zorgen, voor het feit dat ik verder redelijk gezond ben en dat de geneeskunde zover gevorderd is dat ik, zonder een risicovolle operatie te ondergaan, kan genezen. Dankbaar voor alle medeleven. Ik moest ook denken aan het gezegde van Jon Kabat-Zinn: ‘pijn is onvermijdelijk, maar lijden is een keuze’. Mijn achillespees en dus mijzelf vergeven zorgden ervoor dat ik niet langer lijd.

Bovendien, hoe vaak gebeurt het niet dat we onszelf de schuld geven van iets wat er gebeurt in ons leven? Vooral wanneer er iets misgaat of anders loopt dan we ons hadden voorgesteld. En de meesten van ons hebben vast ook geleerd dat je zelf verantwoordelijkheid draagt voor jouw leven want het leven is immers maakbaar. Dus als het niet gaat zoals jij wilt, ligt het aan jou: eigen schuld, dikke bult! Compassie, mededogen en vriendelijkheid naar jezelf, is niet alleen hét medicijn tegen schuldgevoelens. Het is ook de eerste stap in zelfvergeving. Want ja, je kunt ook jezelf, je ziekte of achillespees vergeven. Vergeven hoeft niet alleen betrekking te hebben op de ander. Maar het begint altijd met compassie. Mededogen voor wie je bent, op dit moment, wat er ook gebeurt, en accepteren dat er in het leven dingen gebeuren waar we nou eenmaal geen vat op hebben en dat deze dingen ook mogen gebeuren.

Onder andere dat leer je in de live cursus ‘De moed van vergevingsgezindheid’ die Frits en ik op 18 september a.s. gaan verzorgen bij 30NOW: leren meer compassie hebben met hoe dingen lopen. Het is een eerste stap op de weg naar vergeving, van anderen, maar ook van onszelf, en zelfs van onze achillespees.

Nawoord:

In een artikel in dagblad Trouw van 8 april 2000 lees ik, vast niet toevallig, het volgende: “Bij Homerus al treffen we een passage aan, in boek IX van de Ilias, dat verhaalt van het gezantschap naar Achilles’ tent, waarin de vergeving van de goden als voorbeeld voor de mens wordt voorgesteld. In die passage doet Phoenix, de oude en wijze wagenmenner, een laatste poging Achilles te bewegen op Agamemnons aanbod tot verzoening in te gaan. Phoenix zegt – en ik citeer uit de onovertroffen vertaling van M.A. Schwartz: “Maar Achilles, bedwing uw trots. Niet moet uw hart meedogenloos zijn. Ook de goden laten zich vermurwen, die u overtreffen in deugd, in eer, in kracht. Ook hen verzoenen de mensen met offers en vrome gebeden, met plengoffers en braaddamp, vergeving smekend voor vergrijp en misdaad’.”

Hoe wonderlijk is het dat ik, net nu ik me intensief met vergeving bezighoud, mijn achillespees scheur?

– Joyce Cordus, september 2023